Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu. Một vấn đề được đặt ra là trong trường hợp chủ sở hữu quyền tác giả là cá nhân đã chết thì quyền tác giả có được xem là tài sản thừa kế không? Nếu có thì người thừa kế có được thừa kế toàn bộ nội dung các quyền thuộc quyền tác giả hay không?
Bài viết dưới đây của Hãng luật MIBI sẽ cung cấp những kiến thức pháp lý và hiểu biết thực tế về vấn đề này để Quý bạn đọc tham khảo và ứng dụng.
1. Quy định pháp luật về quyền thừa kế tác giả
1.1. Quyền tác giả được hiểu như thế nào?
Theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi, bổ sung năm 2009 và 2022 (sau đây gọi tắt là Luật Sở hữu trí tuệ 2005), quyền tác giả bao gồm các quyền nhân thân và quyền tài sản của tác giả đối với tác phẩm do mình đứng tên, sở hữu.
Quyền nhân thân bao gồm:
- Quyền đặt tên cho tác phẩm.
- Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm, được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng.
- Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm.
- Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.
Quyền tài sản bao gồm:
- Làm tác phẩm phái sinh
- Biểu diễn tác phẩm trước công chúng.
- Sao chép tác phẩm.
- Phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm.
- Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương pháp hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác.
- Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.
(Căn cứ pháp lý: Điều 40 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2022)
1.2. Quyền tác giả có là di sản thừa kế không?
Theo Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015: “Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác”, theo đó, “di sản” là “tài sản”.
Theo khoản 1 Điều 105 Bộ luật Dân sự 2015, “Tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản”, Điều 115 Bộ luật Dân sự 2015, “Quyền tài sản là quyền trị giá được bằng tiền, bao gồm quyền tài sản đối với đối tượng quyền sở hữu trí tuệ, quyền sử dụng đất và các quyền tài sản khác”.
Như vậy, quyền tác giả (là một trong các quyền sở hữu trí tuệ) có thể là di sản thừa kế và được thừa kế theo quy định pháp luật.
1.3. Pháp luật quy định như thế nào về thừa kế quyền tác giả?
Theo quy định Luật Sở hữu trí tuệ 2005, chủ sở hữu quyền tác giả có thể lập di chúc hoặc định đoạt quyền tác giả của mình. Nếu chủ sở hữu quyền tác giả không lập di chúc hoặc có di chúc nhưng di chúc không hợp pháp thì quyền tác giả sẽ được phân chia theo pháp luật.
Việc xác định các hàng thừa kế, điều kiện đối với người được hưởng di sản thừa kế được áp dụng tương tự các tài sản khác.
Quý Bạn đọc vui lòng theo dõi thêm các bài viết về chủ đề thừa kế TẠI ĐÂY. Trong phạm vi bài viết này, Hãng luật MIBI chỉ tập trung chia sẻ các quy định đặc thù đối với di sản thừa kế là quyền tác giả.
Theo Điều 18 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, “Quyền tác giả đối với tác phẩm quy định tại Luật này bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản”. Vậy có phải toàn bộ quyền tác giả sẽ được thừa kế?
- Đối với quyền tài sản
Các cá nhân, tổ chức được thừa kế quyền tác giả sẽ được thừa kế quyền tài sản theo quy định pháp luật nêu trên.
(Căn cứ pháp lý: khoản 2 Điều 39, Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ 2005)
- Đối với quyền nhân thân
Các cá nhân, tổ chức được thừa kế quyền tác giả sẽ được thừa kế quyền nhân thân là công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm.
Các quyền còn lại của quyền nhân thân không được thừa kế bởi quyền nhân thân gắn liền thông tin về tên, tuổi, bản thân tác giả và chỉ có tác giả mới có thể thực hiện các quyền nhân thân này.
(Căn cứ pháp lý: khoản 2 Điều 39, Điều 19 Luật Sở hữu trí tuệ 2005)
Lưu ý:
- Đối với trường hợp không có hoặc người thừa kế từ chối thừa kế quyền tác giả: Nếu tác phẩm còn trong thời hạn bảo hộ mà chủ sở hữu quyền tác giả chết không có người thừa kế, người thừa kế từ chối nhận di sản hoặc không được quyền hưởng di sản thì tác phẩm sẽ thuộc sở hữu của Nhà nước.
- Khi tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng quyền nhân thân (công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm); quyền tài sản thì phải xin phép, trả tiền nhuận bút, thù lao, các quyền lợi vật chất khác cho chủ sở hữu quyền tác giả.
2. Lời khuyên pháp lý
Trong quá trình tư vấn, Hãng luật MIBI được biết có nhiều trường hợp sau khi tác giả không còn, những người thừa kế của họ không biết ứng xử sao với quyền tác giả, chẳng hạn như khi có cá nhân, tổ chức đề nghị được làm tác phẩm phái sinh. Vì vậy, nắm bắt được các quy định pháp luật về thừa kế quyền tác giả là điều vô cùng cần thiết đối với những người thừa kế của tác giả cũng như cho chính những cá nhân, tổ chức có nhu cầu.
Trên đây là những giải đáp của Hãng luật MIBI liên quan đến nội dung về quy định thừa kế quyền tác giả. Nếu còn bất cứ thắc mắc hoặc cần sự trợ giúp, hãy liên hệ TẠI ĐÂY để được Hãng luật MIBI tư vấn và đồng hành.
Bài viết bởi Hãng luật MIBI.
