Trong bối cảnh phát triển đô thị và sự gia tăng nhu cầu sử dụng đất đai, việc hiểu rõ các quyền đối với bất động sản liền kề trở nên đặc biệt quan trọng. Các quyền đối với bất động sản liền kề không chỉ bảo vệ lợi ích của chủ sở hữu bất động sản mà còn tạo nền tảng cho sự hợp tác và tôn trọng giữa các bên liên quan.
1. Quy định pháp luật
Quyền đối với bất động sản liền kề là quyền được thực hiện trên một bất động sản (gọi là bất động sản chịu hưởng quyền) nhằm phục vụ cho việc khai thác một bất động sản khác thuộc quyền sở hữu của người khác (gọi là bất động sản hưởng quyền).
Pháp luật quy định có 04 quyền đối với bất động sản liền kề.
1.1. Quyền về cấp, thoát nước qua bất động sản liền kề
Trường hợp do vị trí tự nhiên của bất động sản mà việc cấp, thoát nước buộc phải qua một bất động sản khác thì chủ sở hữu bất động sản có nước chảy qua phải dành một lối cấp, thoát nước thích hợp, không được cản trở hoặc ngăn chặn dòng nước chảy.
- Người sử dụng lối cấp và thoát nước có trách nhiệm hạn chế thiệt hại đến mức thấp nhất đối với chủ sở hữu bất động sản mà nước chảy qua trong quá trình lắp đặt đường dẫn nước. Nếu việc lắp đặt này gây ra thiệt hại, người sử dụng lối cấp, thoát nước phải có nghĩa vụ bồi thường cho thiệt hại đó.
- Trường hợp nước tự nhiên chảy từ vị trí cao xuống vị trí thấp mà gây thiệt hại cho chủ sở hữu bất động sản có nước chảy qua, người sử dụng lối cấp và thoát nước không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
(Điều 252 Bộ luật Dân sự 2015)
1.2. Quyền về tưới nước, tiêu nước trong canh tác
Người sử dụng đất canh tác có quyền yêu cầu các chủ sở hữu bất động sản xung quanh cấp cho mình lối dẫn nước thích hợp để thực hiện việc tưới, tiêu.
- Người sử dụng đất được yêu cầu có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu dẫn nước, đảm bảo quyền lợi cho người có nhu cầu.
- Người sử dụng lối dẫn nước phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại phát sinh nếu việc sử dụng lối dẫn nước gây thiệt hại cho các chủ sở hữu bất động sản xung quanh.
(Điều 253 Bộ luật Dân sự năm 2015)
1.3. Quyền về lối đi qua bất động sản liền kề
Chủ sở hữu bất động sản có quyền yêu cầu các chủ sở hữu bất động sản xung quanh dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ nếu bị vây bọc bởi các bất động sản của chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng.
- Việc xác định lối đi cần dựa trên các yếu tố như đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và đảm bảo thiệt hại gây ra cho bất động sản có mở lối đi là tối thiểu.
- Các bên thỏa thuận vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng và chiều cao của lối đi nhằm đảm bảo thuận tiện cho việc di chuyển và giảm thiểu phiền hà cho các bên liên quan.
- Chủ sở hữu bất động sản được hưởng quyền lối đi qua có trách nhiệm bồi thường cho chủ sở hữu bất động sản cho phép mở lối đi, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
- Nếu có tranh chấp liên quan đến lối đi, các bên có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác xác định.
Lưu ý: Khi bất động sản bị chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu khác nhau, cần phải dành lối đi cần thiết cho các chủ sở hữu ở vị trí bên trong mà không phải bồi thường.
(Điều 253 Bộ luật Dân sự năm 2015)
1.4. Quyền mắc đường dây điện, thông tin liên lạc qua bất động sản liền kề
Chủ sở hữu bất động sản có quyền mắc đường dây tải điện, thông tin liên lạc qua bất động sản của các chủ sở hữu khác một cách hợp lý.
- Việc lắp phải bảo đảm an toàn và thuận tiện cho các chủ sở hữu liên quan. Trường hợp gây thiệt hại, chủ sở hữu có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho các bên bị ảnh hưởng.
(Điều 255 Bộ luật Dân sự năm 2015)
2. Lời khuyên pháp lý
Việc nắm vững các quyền đối với bất động sản liền kề và thực hiện các nghĩa vụ pháp lý sẽ giúp Quý bạn đọc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình và tránh rắc rối pháp lý không cần thiết. Khi tham gia vào các giao dịch liên quan đến bất động sản liền kề, Quý bạn đọc cần lưu ý:
- Trước khi thực hiện bất kỳ giao dịch nào, hãy kiểm tra tình trạng pháp lý của bất động sản liền kề, bao gồm xác định quyền sở hữu, ranh giới và sự có mặt các điều khoản thỏa thuận liên quan đến việc sử dụng bất động sản.
- Với Quý bạn đọc là chủ sở hữu của bất động sản hưởng quyền, Quý bạn đọc cần (1) nắm vững các quyền và nghĩa vụ mà pháp luật đã quy định rõ ràng, đặc biệt là các quyền về cấp, thoát nước, tưới tiêu, quyền về lối đi qua và lắp đặt đường dây tải điện; (2) không được lạm dụng quyền đối với bất động sản chịu hưởng quyền.
- Với Quý bạn đọc là chủ sở hữu của bất động sản chịu hưởng quyền, Quý bạn đọc không được thực hiện hành vi ngăn cản hoặc làm cho việc thực hiện quyền đối với bất động sản hưởng quyền trở nên khó khăn.
Trong trường hợp xảy ra tranh chấp về quyền sử dụng bất động sản liền kề, nếu có thắc mắc hoặc cần sự trợ giúp, hãy liên hệ TẠI ĐÂY để được Hãng luật MIBI tư vấn và đồng hành.
Bài viết bởi Hãng luật MIBI.
Tham khảo thêm các bài viết về lĩnh vực Đất đai – Bất động sản TẠI ĐÂY.
