Ngày 14/6/2025, Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số. Đây là đạo luật đặt nền móng pháp lý toàn diện cho việc phát triển công nghiệp công nghệ số – lĩnh vực giữ vai trò trụ cột của nền kinh tế số trong thập kỉ tới.
Dưới đây là những điểm nổi bật của Luật Công nghiệp công nghệ số 2025, được Hãng luật MIBI chọn lọc và phân tích nhằm mang đến thông tin hữu ích cho Quý độc giả.
1. Tổng quan cấu trúc và phạm vi điều chỉnh của Luật Công nghiệp công nghệ số
Luật Công nghiệp công nghệ số 2025 gồm 6 Chương, 57 Điều; trên cơ sở kế thừa Luật Công nghệ thông tin 2006 nhưng mở rộng phạm vi điều chỉnh.
Luật điều chỉnh toàn diện các lĩnh vực công nghệ số hiện đại, bao gồm: trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), chuỗi khối (Blockchain), Internet vạn vật (IoT), thực tế ảo/tăng cường (VR/AR), điện toán đám mây và công nghiệp bán dẫn.
Đáng chú ý, lần đầu tiên ghi nhận các cơ chế pháp lý mới, gồm: cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox), khung pháp lý cho tài sản số và quy định quản lý rủi ro trong suốt vòng đời của AI. Những quy định này giúp doanh nghiệp thử nghiệm công nghệ mới minh bạch, xác định rõ trách nhiệm pháp lý trong từng giai đoạn phát triển sản phẩm số.
(Căn cứ pháp lý tại Điều 1, Điều 3, Điều 4 Luật Công nghiệp công nghệ số 2025)
2. Chính sách ưu đãi doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ số
2.1. Ưu đãi thuế và hỗ trợ tài chính
Các doanh nghiệp được hưởng nhiều chính sách ưu đãi nhằm khuyến khích đầu tư vào công nghiệp công nghệ số, gồm:
- Giảm tối đa 50% thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các dự án doanh nghiệp Việt Nam sẽ tham gia trực tiếp vào phần lớn quy trình sản xuất (“Make in Vietnam”) hoặc công nghệ lõi như AI, Blockchain, bán dẫn.
- Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm đầu đối với lợi nhuận phát sinh từ hoạt động công nghiệp công nghệ số đầu tư và vận hành ở nước ngoài và chuyển về Việt Nam.
- Chi phí R&D được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế ở mức 200% đối với doanh nghiệp thông thường và 300% cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.
- Miễn thuế nhập khẩu đối với thiết bị, linh kiện mà trong nước chưa sản xuất được để phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất sản phẩm công nghệ số.
Các ưu đãi được thiết kế nhằm giảm chi phí đầu vào, khuyến khích doanh nghiệp tự phát triển công nghệ lõi thay vì phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu.
(Căn cứ pháp lý tại Điều 15, Điều 31, Điều 43, Điều 55 Luật Công nghiệp công nghệ số 2025)
2.2. Ưu đãi về nhân lực và hạ tầng
Doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ số được hưởng các chính sách tạo điều kiện cho phát triển nguồn nhân lực và hạ tầng:
- Miễn thuế thu nhập cá nhân trong 5 năm đầu đối với nhân lực chất lượng cao.
- Ưu tiên tiếp cận đất đai, hạ tầng, tín dụng và thủ tục hải quan để đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án công nghệ.
(Căn cứ pháp lý tại Điều 18 Luật Công nghiệp công nghệ số 2025)
3. Quy định pháp luật doanh nghiệp cần chú ý
3.1. Quản lý AI theo mô hình đánh giá rủi ro
Luật Công nghiệp công nghệ số lần đầu áp dụng mô hình quản lý AI dựa trên mức độ rủi ro và phạm vi tác động, tập trung vào hai nhóm hệ thống AI:
- Hệ thống trí tuệ nhân tạo rủi ro: là các hệ thống có khả năng gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe, quyền con người, quyền công dân hoặc trật tự xã hội nếu được sử dụng sai cách.
- Hệ thống trí tuệ nhân tạo tác động lớn: là hệ thống đa mục đích, có lượng người dùng lớn hoặc sử dụng lượng dữ liệu/ tham số rất lớn, tạo ra ảnh hưởng rộng trong xã hội.
Doanh nghiệp vận hành hệ thống theo mô hình trên cần đáp ứng các yêu cầu quản lý nghiêm ngặt, bao gồm:
- Minh bạch thuật toán, cung cấp thông tin và yêu cầu kỹ thuật;
- Quản trị dữ liệu (dữ liệu đầu vào, dữ liệu huấn luyện);
- Cơ chế giám sát, kiểm định và đánh giá tác động;
- Tuân thủ nguyên tắc AI lấy con người làm trung tâm.
(Căn cứ pháp lý tại Điều 41, Điều 43, Điều 45 Luật Công nghiệp công nghệ số 2025)
3.2. Luật hóa tài sản số
Lần đầu tiên trong hệ thống pháp luật Việt Nam, tài sản số được ghi nhận và điều chỉnh, tạo ra sân chơi chính thống cho các doanh nghiệp công nghệ tài chính trong nước, thay vì phải đăng kí hoạt động ở nước ngoài. Theo đó, tài sản số bao gồm:
- Tài sản mã hóa: là những tài sản số được xác lập và xác thực thông qua công nghệ mã hóa.
- Tài sản ảo: gồm các tài sản số được sử dụng trong giao dịch, trao đổi hoặc đầu tư, nhưng không phải là tiền pháp định hay chứng khoán.
(Căn cứ pháp lý tại Điều 46, Điều 47 Luật Công nghiệp công nghệ số 2025)
4. Lời khuyên pháp lý
Luật Công nghiệp công nghệ số được kỳ vọng sẽ trở thành đòn bẩy pháp lý thúc đẩy đổi mới sáng tạo, xây dựng nền kinh tế số minh bạch, nâng cao năng lực cạnh tranh trong kỷ nguyên số.
Để tận dụng cơ hội và hạn chế rủi ro, doanh nghiệp cần:
- Theo dõi các nghị định, thông tư hướng dẫn, đặc biệt liên quan đến tài sản số, cơ chế sandbox và điều kiện kinh doanh mới.
- Đánh giá lại hoạt động nội bộ, đặc biệt là hoạt động R&D, sử dụng AI, quản lý dữ liệu và tuân thủ thuế;
- Chủ động rà soát rủi ro pháp lý trong việc ứng dụng AI và triển khai mô hình kinh doanh số.
Trong thời gian tới, Hãng luật MIBI tập trung đẩy mạnh tư vấn pháp lý cho doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ số, đồng hành cùng doanh nghiệp trong tất cả vấn đề pháp lý từ triển khai dự án, ứng dụng AI đến quản trị tài sản số. Quý độc giả có thể xem thêm bài viết tại đây để có cái nhìn toàn diện hơn: https://mibilaw.vn/sandbox-trong-linh-vuc-ngan-hang/
Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc cần tư vấn chuyên sâu hơn, hãy liên hệ Hãng luật MIBI TẠI ĐÂY để được hỗ trợ kịp thời. Mời bạn theo dõi Fanpage và Youtube của chúng tôi để cập nhật các thông tin pháp luật mới nhất.
Bài viết bởi Hãng luật MIBI.
