Trẻ em Việt Nam đang có điều kiện để tiếp cận một cách dễ dàng với Internet từ rất sớm. Tuy nhiên, theo Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số (CCIHP) chỉ ra, chỉ có khoảng 1/3 trẻ em được dạy, tập huấn về đảm bảo an toàn trên mạng. Điều này có thể khiến trẻ em phải chịu các rủi ro khi hoạt động trên không gian mạng và xảy ra nhiều hậu quả khôn lường.
Căn cứ theo tinh thần “Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021-2025” tại Quyết định số 820/QĐ-TTg năm 2021 của Chính phủ, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ra Quyết định số 88/QĐ-BTTTT ban hành và có hiệu lực ngày 21/01/2025, cụ thể “Bộ Quy tắc ứng xử về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng” (sau đây gọi tắt là “Bộ quy tắc ứng xử”). Bộ quy tắc là công cụ để khuyến khích việc ứng xử phù hợp trên không gian mạng nhằm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của trẻ em.
Hãng luật MIBI sẽ tóm tắt các ý chính qua bài viết này.
1. Các quy định chung
- Mục đích Bộ quy tắc ứng xử:
- Xây dựng chuẩn mực ngôn ngữ và hành vi cho người sử dụng Internet nhằm tạo môi trường mạng an toàn, văn minh cho trẻ em.
- Nâng cao nhận thức xã hội về rủi ro mà trẻ em gặp phải trên mạng, nhấn mạnh vai trò của cha mẹ, giáo viên và cộng đồng trong việc bảo vệ trẻ em.
- Thúc đẩy việc phản ánh các nội dung độc hại và hành vi xâm hại trẻ em tới cơ quan chức năng.
- Bộ quy tắc áp dụng đối với 05 nhóm đối tượng
- Cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em và giáo viên;
- Người dùng trên môi trường mạng;
- Tổ chức, doanh nghiệp truyền thông và người sáng tạo nội dung;
- Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ Internet và nền tảng;
- Trẻ em.
- Một số thuật ngữ lần đầu tiên được định nghĩa cụ thể
- Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng là thực hiện các biện pháp nhằm đảm bảo an toàn cho trẻ em khi sử dụng Internet, bao gồm giáo dục nhận thức và ngăn chặn hành vi xâm hại.
- Rủi ro đối với trẻ em là các yếu tố và hành vi có thể gây tổn hại về thể chất, tâm lý và quyền riêng tư của trẻ khi tham gia hoạt động trực tuyến.
- Nội dung độc hại là thông tin gây tổn hại đến sự phát triển của trẻ, bao gồm thông tin giả mạo, cổ súy hủ tục, và các trò chơi nguy hiểm.
- Xâm hại trẻ em trên không gian mạng là hành vi gây tổn hại cho trẻ qua việc đăng tải bí mật, gửi nội dung độc hại, bắt nạt, và các hình thức lừa đảo khác qua không gian mạng.
2. Nội dung quan trọng của Bộ quy tắc ứng xử
Bộ quy tắc ứng xử về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng gồm 06 quy tắc.
- Quy tắc 01: Quy tắc ứng xử chung
Đây là quy tắc áp dụng cho tất cả các nhóm đối tượng, bao gồm việc tuân thủ pháp luật Việt Nam về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ; không sử dụng các hình ảnh và thông tin các nhân của trẻ em khi chưa được sự đồng ý của trẻ, cha, mẹ trẻ và không sử dụng cho các mục đích có nguy cơ ảnh hưởng đến sự an toàn, phát triển lành mạnh của trẻ.
Lưu ý: khi nghi ngờ hoặc phát hiện các hành vi xâm hại, rủi ro đối với trẻ em trên môi trường mạng thì cần tố giác tới: Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ số 111 hoặc liên hệ cơ quan công an nơi gần nhất.
- Quy tắc 02: Quy tắc ứng xử cho trẻ em
Quy tắc này đề cập đến trách nhiệm của trẻ em khi sử dụng môi trường mạng, một số nội dung cụ thể gồm:
(1) Cần nhận thức rõ về những rủi ro trong môi trường mạng và thực hiện các biện pháp để bảo vệ bản thân.
(2) Cẩn thận khi tìm kiếm thông tin và luôn giao tiếp một cách văn minh, tôn trọng người khác.
(3) Trước khi kết nối với người lạ, hỏi ý kiến cha mẹ hoặc người chăm sóc.
(4) Nếu gặp khó khăn, không nên ngần ngại chia sẻ với người lớn và dũng cảm phản ánh những hành vi xâm hại.
(5) Tránh xa những nội dung độc hại, cẩn thận khi chia sẻ thông tin cá nhân, và không tham gia vào các hoạt động tiêu cực hay bắt nạt trên mạng.
- Quy tắc 03: Quy tắc ứng xử cho cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em và giáo viên
Quy tắc này đề cập đến trách nhiệm của cha, mẹ, giáo viên khi cho phép trẻ em khi sử dụng môi trường mạng, trong đó nổi bật gồm:
(1) Tôn trọng quyền tự do cá nhân của trẻ em trên môi trường mạng, đồng thời lắng nghe và quan tâm đến ý kiến của trẻ.
(2) Thường xuyên trao đổi để nắm bắt nhu cầu và sở thích của trẻ, cũng như cập nhật thông tin về các rủi ro và cách bảo vệ trẻ.
(3) Đồng hành, hướng dẫn trẻ thực hiện các biện pháp an toàn và giám sát việc sử dụng internet của trẻ một cách nhẹ nhàng.
(4) Chú ý đến những thay đổi bất thường và sẵn sàng hỗ trợ khi trẻ gặp khó khăn hoặc bị xâm hại.
(5) Tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ trẻ em và lồng ghép kiến thức này vào quá trình dạy học để trẻ hiểu rõ hơn về môi trường mạng.
- Quy tắc 04: Quy tắc ứng xử cho người dùng trên môi trường mạng
Quy tắc này đề cập đến trách nhiệm của người dùng khác trên môi trường mạng, gồm:
(1) Tuân thủ pháp luật về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng và các điều khoản của nhà cung cấp dịch vụ.
(2) Không chia sẻ nội dung độc hại hoặc thông tin riêng tư của trẻ mà không có sự đồng ý từ cha mẹ hoặc người chăm sóc.
(3) Tránh bình luận hoặc cổ súy hành vi tiêu cực ảnh hưởng đến tâm lý trẻ em trên mạng xã hội.
(4) Không dụ dỗ trẻ tham gia hoạt động trực tuyến khi chưa có sự đồng ý của cha mẹ.
(5) Phản ánh các nội dung độc hại và hành vi xâm hại trẻ em cho VN-COP.VN (mạng lưới ứng cứu, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng).
- Quy tắc 05: Quy tắc ứng xử cho các tổ chức, doanh nghiệp truyền thông và người sáng tạo nội dung trên môi trường mạng
(1) Bảo vệ trẻ em và ưu tiên lợi ích của trẻ trên môi trường mạng khi xây dựng nội dung.
(2) Kiểm tra thông tin trước khi truyền thông, đảm bảo bí mật đời sống riêng tư của trẻ theo quy định pháp luật.
(3) Xây dựng nội dung lành mạnh, phù hợp với đạo đức và thuần phong mỹ tục.
(4) Phân loại, cảnh báo nội dung không phù hợp và phối hợp với cơ quan chức năng khi phát hiện nội dung độc hại.
(5) Tích cực giáo dục cộng đồng và giám sát việc thực hiện cam kết bảo vệ trẻ em.
- Quy tắc 06: Quy tắc ứng xử cho doanh nghiệp cung cấp dịch vụ Internet và doanh nghiệp cung cấp nền tảng
(1) Xây dựng chính sách bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, đảm bảo bí mật đời sống riêng tư theo quy định pháp luật.
(2) Kiểm soát độ tuổi và tần suất sử dụng dịch vụ, giới hạn giờ chơi trò chơi điện tử.
(3) Thiết lập công cụ chặn lọc nội dung độc hại và cải tiến bộ lọc theo từng độ tuổi.
(4) Cung cấp thông tin cho cơ quan chức năng khi phát hiện hành vi xâm hại trẻ em.
3. Lời khuyên pháp lý
Theo tinh thần Thủ tướng chính phủ về Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng, Bộ Quy tắc ứng xử là một bước đi quan trọng để kiểm soát, ngăn chặn các hành vi ứng xử không phù hợp trên không gian mạng có nguy cơ xâm phạm đến quyền và lợi ích chính đáng của trẻ em.
Quý bạn đọc cần lưu ý để kiểm soát các hành vi của bản thân trên không gian mạng bởi đôi khi có những hành vi tưởng như vô tình song có thể không tuân thủ quy định của Bộ quy tắc ứng xử và có thể gây xâm phạm đến quyền lợi của trẻ em.
Nếu cần hỗ trợ về các vấn đề pháp lý xin vui lòng liên hệ với MIBI LAW TẠI ĐÂY để được tư vấn giải pháp toàn diện và hiệu quả. xuất khẩu xuất khẩu xuất khẩu
Mời bạn theo dõi Fanpage và Youtube của chúng tôi để cập nhật các thông tin pháp luật mới nhất.
Bài viết bởi Hãng luật MIBI.
